O‘zbekiston Respublikasi Prezidentning 05.06.2024-yildagi “Oʻzbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga oʻtishda milliy shaffoflik tizimini joriy etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PQ-213-son qarori qabul qilindi.
Iqlim oʻzgarishi boʻyicha Parij bitimining 13-moddasida issiqхona gazlari ajratmalarini qisqartirish va iqlim oʻzgarishiga qarshi kurashishda mamlakatlar tomonidan iqlim oʻzgarishi ta’sirini yumshatish va unga moslashish choralari koʻrilishi hisobidan erishilgan natijalarni doimiy ravishda baholab borish maqsadida takomillashtirilgan shaffoflik tizimini yoʻlga qoʻyish nazarda tutilgan.
Bunda shaffoflik tizimi orqali issiqхona gazlari ajratmalari monitoringi natijalari va hisobotlarni, shuningdek, iqlim oʻzgarishiga moslashish jarayonlariga oid ma’lumotlarni jamoatchilik e’tiboriga yetkazib borish talab etiladi.
Prezidentning 2022-yil 2-dekabrdagi “2030 yilgacha Oʻzbekiston Respublikasining “yashil” iqtisodiyotga oʻtishiga qaratilgan islohotlar samaradorligini oshirish boʻyicha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi PQ-436-son qarorida milliy miqyosda issiqхona gazlari ajratmalarining monitoringi, hisoboti va tekshiruvi boʻyicha shaffoflik tizimini (MRV tizimi) yaratish va rivojlantirish nazarda tutilgan.
Vazirlar Mahkamasi Oʻzbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga oʻtishda milliy shaffoflik tizimini joriy etish konsepsiyasini tasdiqlaydi.
Iqtisodiyot va moliya vazirligi milliy shaffoflik tizimining milliy organi hisoblanadi va u quyidagi vazifalarni amalga oshiradi:
tarmoq muvofiqlashtiruvchilari ishini samarali yoʻlga qoʻyish hamda ularning faoliyatini muvofiqlashtirish;
2025-yildan boshlab har 5 yilda Parij bitimi doirasida iqtisodiy va ijtimoiy ta’sirni baholash asosida iqlim oʻzgarishi oqibatlarini kamaytirish boʻyicha milliy majburiyatni belgilash;
MRV tizimi talablariga muvofiq taqdim etilgan ma’lumotlarning toʻliqligi, toʻgʻriligi va sifatini nazorat qilish;
iqtisodiyot tarmoqlarida issiqхona gazlari ajratmalari qisqartirilishini muvofiqlashtirish va tartibga solish;
MRV tizimini ishlab chiqish, joriy etish va yuritish;
issiqхona gazlari ajratmalari qisqartirilishining milliy reyestrini joriy etish, qisqartirilgan issiqхona gazlarining milliy va хalqaro darajadagi savdosini muvofiqlashtirish, bunda birinchi navbatda milliy manfaatlarni inobatga olgan holda, хalqaro majburiyatlar bajarilishini ta’minlash.
2024-yil 1-dekabrga qadar Milliy shaffoflik tizimi onlayn platformasi ishga tushirilishi va uning “Yashil” iqtisodiyot onlayn platformasiga integratsiya qilinishi rejalashtirilmoqda.
Oʻzbekiston Respublikasida “yashil” iqtisodiyotga oʻtish choralarini muvofiqlashtirish boʻyicha Idoralararo kengashning yangilangan tarkibi tasdiqlandi.
T. O‘RAZBOYEV,
Tuproqqal’a tumani yuridik xizmat ko‘rsatish markazi bosh yuriskonsulti.